Sabah Gazetesi Yazarı Nurullah Gür: Enflasyon Verileri Değerlendirildi
Sabah gazetesi yazarı Nurullah Gür, TÜİK’in yayımladığı enflasyon verilerini inceleyerek geniş kapsamlı bir değerlendirmede bulundu. Ortalamaların üzerinde seyreden enflasyon rakamlarına dikkat çeken Gür, “Koronavirüs salgını öncesi beş yıllık dönemde (2015-2019) eylül ayı için ortalama enflasyon yüzde 1.8 seviyesindeydi. Ancak 2020-2024 döneminde bu rakam yüzde 2.6’ya yükseldi. Bu durum, ay ortalamalarının üzerinde bir enflasyon görüldüğünü gösteriyor” ifadelerini kullandı.
Gür’den Enflasyon Analizi
Nurullah Gür, yazısında şu ifadelere yer verdi: “Bu, eylül ayı için oldukça yüksek bir enflasyon oranıdır. Koronavirüs salgını öncesi beş yıllık dönemde (2015-2019) eylül ayı için ortalama enflasyon yüzde 1.8 seviyesindeydi. Ancak 2020-2024 döneminde bu rakam yüzde 2.6 olarak hesaplandı. Bu durum, karşımızda ay ortalamalarının da üzerinde bir enflasyon rakamı olduğunu gösteriyor.
Önceki yazılarımda baz etkisinin azalacağı ve yıllık enflasyonun durağanlaşacağı konularına değinmiştim. Eylül verileri bu açıdan oldukça önemliydi. Yıllık enflasyon oranı, 15 aylık bir düşüş trendine sahipti ve eylül verisiyle birlikte bu trend sona erdi. Ağustos ayında yüzde 32.95 olan yıllık enflasyon oranı, eylülde yüzde 33.29’a çıktı.
Enflasyon rakamlarının detaylarına bakıldığında gıda ve eğitim gruplarının öne çıktığı görülüyor. Aylık enflasyonun yüzde 3.23’ü gıdadan, yüzde 0.48’i ise eğitim grubundan kaynaklanıyor. Gıda enflasyonu, geçen yıl eylül ayında yaklaşık yüzde 1.5 iken bu yıl yüzde 4.62 olarak gerçekleşti. Bahar aylarındaki don olayları ve yaz aylarındaki aşırı kuraklık, gıda fiyatlarını olumsuz etkiledi. Ancak bu gibi iklimsel etkilerin artık tek seferlik şoklar olarak değerlendirilmemesi gerektiği unutulmamalıdır. İklim değişikliği gerçeğiyle karşı karşıyayız ve bu tür dış etkenlerin ekonomi ve sosyal hayata olan etkilerini azaltmak için tarımsal üretimi korumaya yönelik yapısal politikaların önemsenmesi gerekmektedir.
Eğitim grubundaki aylık enflasyon ise yüzde 17.90 seviyesindedir. Fiyatları en çok artan kategoriler arasında üniversite eğitimi, aylık yüzde 61.67 ve yıllık yüzde 64.58 artışla açık ara önde bulunmaktadır.
Son 20 yılın 14’ünde, eylül aylarında eğitim alanındaki yıllık fiyat artışları genel enflasyonun üzerinde seyretmişti. Son yıllarda bu eğilimin daha da belirgin hale geldiği gözlemlenmektedir. 2023 yılını genel bir düzeltme dönemi olarak kabul edebiliriz, ancak son iki yıldaki artışları açıklamak kolay değildir. Bu tür anormal fiyat artışları sadece ekonomi politikalarıyla düzeltilemez. Sektör, bu durumu gözden geçirmek zorundadır.”
Yazının tamamını okumak için .
